Ooit had ik mezelf beloofd nooit Sinterklaasboeken te verkopen. Ik had m'n buik vol van al de verhalen met een zwarte piet die vooral pijnlijke herinneringen opriep. 'Waarom zou ik dit andere kinderen die evenmin van deze periode genieten, aandoen?'. Ik moet toegeven dat het lang geleden was sinds ik een Sinterklaasboek had opengeslagen. Ik kreeg het niet over mijn hart, zelfs niet toen bleek dat er steeds meer inclusieve verhalen gepubliceerd werden. 'Mijden wat te mijden valt', was de boodschap en dat lukte mij aardig. Totdat... (want natuurlijk kwam er een keerpunt) ik op uitnodiging van de Openbare bibliotheek in Leuven deelnam aan een screeningstraject van Sinterklaasboeken. We sloegen elke bladzij om van de Sinterklaascollectie, tot we alle kwetsende exemplaren eruit hadden gehaald.
Niet geheel onverwacht werd ik geconfronteerd met de verhalen en illustraties die ik jaren had weten vermijden. Maar gelukkig ontdekte ik ook aardig wat publicaties die inclusief genoeg zijn om imj (ja, zelfs mij). Een week later trok ik terug naar dezelfde bib en leende alle boeken die mijn interesse hadden gewekt. Vervolgens onderwierp ik ze aan een tweede screening en kwam zo tot de bescheiden lijst aan Sinterklaasboeken die ik dit jaar toch wil aanbieden.
Mijn geheel persoonlijke criteria deel ik graag hieronder.
- Om te beginnen: Zijn er zwarte pieten in het verhaal? Worden ze zo genoemd of worden ze omgedoopt met een creatieve naam terwijl er weinig aan het uiterlijk veranderd.
- Beeldvorming: Hoe wordt piet afgebeeld? Stereotiepe afbeeldingen (kroeshaar, volledig zwart, dikke lippen…) zijn absoluut niet oké. Evenals de gouden ringoorbellen die geassocieerd worden met het slavernijverleden.
- Inhoud van het verhaal: Hoe worden de pieten beschreven? Worden negatieve eigenschappen toegeschreven? (piet is lui, dom etc). Hoe worden problemen gepresenteerd, opgevat en opgelost? Worden gemarginaliseerde mensen beschouwd als "het probleem"?
- Machtsverhouding: Hoe is de relatie sint en piet? Zijn ze vrienden? Of wordt piet werkelijk als knecht behandeld? Er moet een evenwaardige, evenwichtige relatie zijn tussen piet en sint.
