De Kleurrijke Kinderboekenlijst is een initiatief van uitgevers, boekwinkels, leesconsulenten en makers van kinderboeken die zich al jaren inzetten voor diversiteit en inclusie in de jeugdliteratuur. Zij merken op dat Nederlandse en Vlaamse makers van kleur en hun verhalen structureel ondervertegenwoordigd blijven op de jaarlijkse lijst met thematitels van de Kinderboekenweek.

Waar Mijn schaduw is roze en Mijn schaduw is paars vooral lieten zien dat het oké is om jezelf te zijn, benadrukt Mijn schaduw is blauw dat solidariteit en het doorbreken van seksistische aannames minstens zo essentieel zijn. Het nodigt kinderen uit niet alleen hun eigenheid te omarmen, maar ook bondgenoot te zijn wanneer iemand onrecht ervaart.

Auteur Tolá Okogwu weet in dit eerste deel van de serie een spannend en meeslepend verhaal neer te zetten dat tegelijk herkenbaar en vernieuwend aanvoelt. De mix van Afrikaanse mythologie, sciencefiction en superheldenactie roept onmiskenbaar parallellen op met X-Men en Black Panther. Maar Okogwu voegt iets toe dat vaak ontbreekt in mainstream jeugdliteratuur: een zwart meisje in de hoofdrol, wiens kracht onlosmakelijk verbonden is met haar afrohaar.

Kinderboeken die afrohaar vieren, laten jonge lezers niet alleen de schoonheid en veelzijdigheid van afrohaar zien, maar ze doorbreken ook generaties van stereotypering. Zulke boeken geven Zwarte kinderen woorden en beelden van trots en zelfliefde.

Nog niet eerder verscheen er in Nederland een kinderboek dat zo openlijk de genocide en slavernij onder de VOC bespreekbaar maakt. Het is een moedige en broodnodige bijdrage aan de jeugdliteratuur, die jonge lezers niet alleen een spannend avontuur biedt, maar ook een eerlijker beeld van ons verleden.

Met Daarom heet ik zo! debuteert schrijfster Rigoberta Mejia Sian, met illustraties van Aafke Mertens. Het boek nodigt kinderen én volwassenen uit om stil te staan bij de rijkdom en de verhalen achter namen. Perfect voor de start van het schooljaar: om een gesprek in de klas op gang te brengen, bij het voorstellen of om elkaar beter te leren kennen.

Wat meteen opvalt, is dat het boek nooit expliciet benoemt dat Siem ADHD heeft. In plaats daarvan laat de auteur de lezer kennismaken met wie Siem is, aan de hand van zijn onstuitbare energie, zijn creatieve buien en zijn voortdurende drang om te bewegen. Daarmee wordt voorkomen dat het verhaal problematisch aanvoelt. Het is eerder een hilarische schets van een kind dat de wereld op volle toeren beleeft.

Dit boek laat zien dat diversiteit in kinderboeken niet alleen gaat over gender of etniciteit, maar ook over de sociale en economische context waarin kinderen opgroeien. Het verhaal van Nelle weerspiegelt dat iemands geldsituatie deel kan uitmaken van hun leven, zonder dat het hun hele identiteit bepaalt.

Kinderboeken waarin meisjes met een hijab op een vanzelfsprekende manier voorkomen, laten jonge lezers zien dat geloof, identiteit en cultuur géén reden tot uitsluiting zijn maar een bron van trots en kracht. Ze normaliseren religieuze en culturele expressie en bieden herkenning aan kinderen die zich vaak onzichtbaar of niet gewenst voelen. Voor jonge meisjes zijn zulke verhalen een krachtige bevestiging: je mag er zijn, precies zoals je bent.

De auteur liet zich in een interview ontvallen dat ze erg lange tijd aan het boek werkte, en dat voel je ook aan alles: hier is aan geschaafd, gekauwd, herschreven, gewikt en gewogen. Elk woord zit juist. Geen woord is er te veel. Geen woord te zwaar. Geen woord te weinig. Ook niet te complex of te simplistisch. En net door dat werk, leest het zo vlot, poëtisch en ‘juist’.

Hoewel nergens expliciet benoemd, zou je Latif kunnen lezen als een neurodivergent personage. Niet vanwege zijn gedrag, maar vooral door de manier waarop zijn omgeving reageert. Zo barst zijn vader op een bepaald moment in tranen uit omdat Latif geen vreugde toont. Een scène die doet denken aan de rauwe emotie die ouders soms ervaren wanneer hun kind niet voldoet aan het neurotypische beeld dat ze voor ogen hadden.

‘Stel nou dat we niet afvallen? Stel nou dat je gewoon geschapen bent voor een bepaald leven?’ In dit eerste deel van het vette leven-reeks volgen we de 14-jarige Sarah, die ongewild wordt opgezadeld met iets wat voor haar voelt als sociale zelfmoord: ze moet naar afvalkamp. Niemand mag het weten. Zeker Lucas niet, haar beste vriend en crush, bij wie ze uit alle macht probeert los te breken uit de friendzone. Maar als ze afvalt, dan komt het vast goed. Toch?

Hoewel het belangrijk is te benadrukken dat de geschiedenis van zwarte mensen niet begon met slavernij, is het essentieel dat kinderen verhalen lezen die de kracht, moed en het verzet van tot slaaf gemaakten belichten. Zulke verhalen dragen niet alleen bij aan representatie, maar stimuleren kinderen ook om na te denken over macht, …

Dit is het eerste jeugdboek over de kolonisatie van Congo op maat van kinderen. Het is zo’n boek waarvan je bij het openslaan meteen voelt: dit is belangrijk. Dit boek verdient een plek in het onderwijs, in boekenkasten, in gesprekken met kinderen. Zeker nu.

In het rijtje boeken die genderstereotypen doorbreken is Bruidsmeisje Boris een leuke, frisse aanvulling. Er is vanzelfsprekende diversiteit  zoals je die tegenwoordig in steeds meer boeken ziet, maar de extra laag van jongens in zachte, niet-conforme rollen is meer dan welkom.

Een warm, speels en relevant prentenboek dat laat zien hoe afscheid nemen van het oude ook ruimte kan maken voor iets nieuws – zonder iets weg te gooien.

Beenhaar, okselhaar, lip of kin met donshaar, doorplopende- wenkbrauwhaar. Lichamen zijn leuk! Wanneer was de laatste keer dat je vetrolletjes in een prentenboek zag, om nog maar te zwijgen van behaarde lichamen, keizersnedes, wijnvlekken, bobbelige neuzen of albinisme?

‘Wij zijn Palestijnen’ is meer dan een informatief werk; het is een liefdesbrief aan Palestina. Het laat zien wat Palestijnen verbindt als een herkenbare Arabische natie en biedt jonge lezers redenen om trots te zijn op hun erfgoed.